گیاهان آکواریومی انواع مختلفی دارند که زیبایی خاصی به آکواریوم شما می دهند برای نگهداری از آن ها باید نکاتی را رعایت کنیم.

گیاهان آکواریومی از لحاظ  تولید اکسیژن و جذب گاز کربنبک، جذب مواد محلول در آب و ایجاد محیطی زیبا برای آکواریوم و محیطی آرام و طبیعی برای ماهیان موجود در آن حائز اهمیت هستند ، پس از این که گیاه مورد نظر خود را انتخاب کردید ، بایستی قبل از کاشتن ، آن ها را در آکواریوم نسبت به ضد عفونی اقدام نمایید چون چنین گیاهانی اغلب حاوی تخم انگل ها یا حلزون های ناخواسته هستند. برای ضد عفونی یک چهارم دانه گندم پرمنگنات را در ۴.۵ حل کرده و گیاهان را در آن فرو برده تا ضد عفونی گردد ، یا می توانید محلول ۱۵ میلی گرم در لیتر محلول پر منگنات تهیه کنید و به مدت ۱۰ تا ۱۵ گیاهان را در آن شناور کنید، پس از این عمل گیاهان را مدتی در آکواریوم قرنطینه نگهداری کنید تا از سلامت آن ها کاملا مطمئن شوید.

گیاهان آکواریومی از نظر زیست شناسی در آکواریم به سه گروه شناور، غوطه ور و ریشه در خاک تقسیم می شوند.

گیاهان آکواریومی شناور در آب

اهمیت زیستی گیاهان آکواریومی در این است که غذای خودشان را از مواد محلول در آب جذب می کنند. برگ های آن ها معمولا لطیف و نازک است. بسیاری از انواع این گیاهان به سرعت تکثیر می یابند ، این گیاهان به نور شدید و زیادی احتیاج دارند و مواد حاصل از فعل و انفعلالت حیاتی را به راحتی از ریشه جذب می کنند. در صورتی که زیاد شوند تابش نور به داخل آکواریوم را مختل می کنند ، ماهیان خانواده لابیرنت داران از برگ های این گیاه جهت لانه سازی استفاده می کنند که تخم ها در حباب زیر برگ ها نگه داشته می شوند. از آن جمله می توان به ریکسیا ، کاهوی آبی و سالوینیا اشاره کرد.

ریکسیا:

ریکسیا ، به نام خزه آبی نیز معروف است. گیاهی شناور بوده مخفیگاه و مکان مناسبی جهت تخم ریزی ماهیان لابیرنت دار ایجاد می کند. رنگ سبز روشن و پر پشت است. در محیط هایی با گاز کربنیک بالا بهترین رشد را دارد. حباب های اکسیژنی روی سر برگ ها تشکیل می شود ، برای تکثیر آن کافی است تکه ای از آن را قطع کرده و در سطح آب با نور خوب بیاندازید. در دمای ۱۵-۲۵ درجه سانتی گراد و آب نیمه سنگین رشد مطلوب دارد.

پیستیا:

به کاهوی آبی تمیز مشهور است ، گیاهی شناور با ریشه های غوطه ور است. به وسیله ریشه رونده اش به راحتی تکثیر می شود. مکان مناسبی برای مخفی شدن ماهیان از جمله لابیرنت داران است. برای جلوگیری از اندازه بیش از حد آن بایستی هرازگاهی هرس شود. برگ ها به رنگ سبز تیره است که کرک های صورتی رنگ آن را می پوشاند. در طبیعت در فصل تابستان به صورت غیر جنسی تکثیر می یابد و در زمستان می میرد. به وسیله تخم هم تکثیر می شود. در دمای ۱۸-۲۵ درجه سانتیگراد و آب سبک رشد مطلوب دارد.

سالوینیا:

برگ هایی شبیه برگ درخت اقاقیا دارد. گیاهی شناور با ریشه های غوطه ور است. در صورت وجود نور و مواد غذایی کافی رشد سریعی دارد. لایه نازکی از این گیاه دیگر موجودات را در کف از گرفتن نور محروم می کند. بنابراین گیاه تزئینی مناسبی برای آکواریوم های باز است. برگ های این گیاه در سطح نور را به خوبی تجزیه می کند و مانع رنگین شدن آب آکواریوم می شود. در دمای ۱۵-۲۵ درجحه سانتیگراد و آب نیمه سنگین رشد مطلوب دارد.

گیاهان آبزی آکواریومی غوطه ور در آب

گیاهان آکواریومی از نظر جذب مواد آلی و غیر آلی در آب بسیار اهمیت دارند. عمل جذب مواد از طریق سطح زیرین برگ انجام می شود. ریشه بدون انشعاب نازک فقط جهت محکم نمودن گیاه است. برگ های آن ها نازک و قرینه هم دیگرند. این گیاهان نور خورشید را گرفته و آب را تصفیه می کنند.

اودوا:

در میان کلیه گیاهان تنها گیاهی است که در نور و حرارت ملایم به سرعت رشد می کند. از نظر تولید اکسیژن بسیار عالی است. گیاهی پایدار و غیر حساس است. تکثیر آن به واسطه قلمه زدن و نشاندن ساقه های شکسته انجام می شود. در درجه حرارت ۱۰-۲۵ درجه سانتی گراد و آب نیمه سنگین رشد مطلوب دارد.

کابومبا:

در کشور ما به شویدی معروف است. وقتی به صورت گروهی کاشت می شود. بیش ترین زیبایی و جذابیت را دارد. قدرت اکسیژن دهی بالا دارد. رنگ برگ های آن سبز تیره است. در دمای ۱۸-۲۸ درجه سانتیگراد و آب خیلی سبک رشد مطلوب دارد.

هیگروفیلا:

در کشور ما به برگ سیوی معروف است. نیاز به مراقبت چندانی ندارد. رشد سریعی دارد و مقاوم است. اگر هرس نشود به حدی رشد می کند که بالای سطح آب قرار می گیرد و گل های آبی زیبایی نمایان می شود. به همین علت گیاه مناسبی برای تزئین آکواریوم های بزرگ و سرباز است. در دمای ۱۸-۳۰ درجه سانتی گراد و سختی آب سبک تا سنگین رشد می کند.

میریوفیلوم:

بهترین گیاه اکسیژن دهنده است. نه تنها در مقابل نور بلکه در تاریکی نیز تولید اکسیژن می کند. این خاصیت به واسطه ذخیره مقداری گاز تحت فشار در بافت ها در هنگام روز است که به آهستگی تا شب خارج می شود. تکثیر آن به وسیله قلمه زدن است. ویژگی شناسایی آن هفت برگ نزدیک به هم است که تمام ساقه را می پوشاند. در دمای ۱۰-۲۹ درجه سانتیگراد رشد و آب سبک تا نیمه سنگین رشد مطلوب دارد.

گیاهان آکواریومی ریشه در خاک

این گیاهان از نظر تزئین اهمیت زیادی دارند. بعضی از آن ها مانند کریپتون ها منحصرا از ریشه تغذیه می کنند و به خاک احتیاج دارند اما ساژیتاریا و والیسنریا از راه ریشه و برگ تغذیه می کنند. در آکواریوم ها نیاز به مراقبت بیشتری دارند.

والیسنریا:

در کشور ما به نام گندمی معروف است. دارای برگ های زبر و نواری بلند و بالا رونده است. در گونه دیگری از آن، برگ ها پیچ خورده بوده و شکلی شبیه زنجیره وراثتی DNA  دارد ، توسط ماهیان گیاه خوار خورده نمی شود. تکثیر آن به وسیله ساقه رونده است که از جهات مختلف از گیاه اصلی در نزدیکی کف خارج شده ودر فواصل معینی ریشه و جوانه زده و گیاه دیگری را می سازد. در دمای ۱۸-۳۰ درجه سانتی گراد و آب نیمه سنگین رشد مطلوب دارد.

ساژیتاریا:

نیاز به مراقبت چندانی ندارد. ساقه های رونده کوتاه آن گروه متراکمی را تشکیل می دهد. گاهی اوقات در آکواریوم یک شاخه بلند به سطح می فرستد و گل های کوچک سفید تولید می کند. از لحاظ ساختمان و تکثیر شبیه والیسنریا است اما برگ های آن خمیده و به شکل شمشیر بوده و در انتها بریده است. رگبرگ ها در پهنک برگ به خوبی محسوس است. در دمای ۱۶-۲۸ و آب نیمه سنگین رشد مطلوب دارد.

کرپتوکورین:

گیاهان آکواریومی در کشور ما به کریپتون معروف است. دارای تنوع وسیعی در گونه است. به واسطه داشتن برگ های قهوه ای – قرمز به عنوان یک گیاه با ارزش آکواریومی شناخته می شود. جز گرانتریتن گیاهان است. نیاز به نور زیاد ندارند. برگ ها رشته ای و کمی موج دار است که در بالا به رنگ زیتونی و در پایین به رنگ قرمز است و به وسیله دم برگ قرمزی روی ساقه قرار دارد. دارای رشد آرامی است که توسط ساقه زیرزمینی ( ریزوم ) تکثیر می یابد.

 شرایط مطلوب رشد گیاهان آکواریوم

 خاک و ماسه مناسب گیاه:

در آکواریوم های تزئینی خاک ریخته نمی شود ، چون بعد از مدتی خاک تبدیل به لجن شده و آلودگی ایجاد می کند. اگر آکواریوم فقط جهت کشت گیاه باشد ، خاک معمولی یا رس آمیخته با مواد گیاهی و روی آن را با یک طبقه شن می پوشانند که کمتر کدورت ایجاد می کند ، خاکی که استفاده می شود باید الک شده و عاری از مواد آلی باشد تا ایجاد لجن نکند ، اما آکواریوم هایی که به منظور نگهداری ماهی استفاده می شود به خاک احتیاج ندارند. ماسه کف نباید زیاد ریز باشد چون در ته نشست کرده، به هم می چسبند و ریشه گیاهان را خفه می کنند. بهترین ماسه برای آکواریوم ها، ماسه رودخانه ای است ، این ماسه دارای مقدار کمی آهک ، پتاسیم و اسید فسفریک است که احتیاجات گیاه را مرتفع می نماید. ضمانت ماسه کف حداقل باید ۶ تا ۷ سانتی متر باشد.

هر چه دانه بندی ذرات شن ریز تر باشد حرکت ریشه های رونده کند تر انجام خواهد شد ، اگر ماسه مناسب در دسترس بود، می توانید به سادگی با قوطی به سادگی با قوطی نگاتیو عکس گلداران کوچکی درست کنید و از شن شسته که جهت مصارف ساختمانی استفاده می شود داخل آن استفاده کنید. بهتر است در کف و دیوار های گلدان تعدادی سوراخ ایجاد کنید تا تبادل و رشد ریشه آن امکان پذیر گردد.

نور مناسب گیاه:

فاکتور های تعیین کننده در نور مناسب گیاه، شامل جنس، شدت، جهت و مدت تابش نور است.

• جنس نور:بهترین جنس نور ، نور خورشید است چون دارای مقدار زیادی اشعه ماورای بنفش است ، اما چون در آکواریوم ها باعث رشد جلبک های میکروسکوپی و آبزی آب می شود مطلوب نیست و بایستی از نور مصنوعی استفاده کرد. بهترین نور مصنوعی جهت آکواریوم ها لامپ های نور سفید یا فلورسنت است.
• شدت نور:باید به اندازه ای باشد که گیاهان بتوانند به خوبی رشد کنند ، اگر شدت نور تابیده زیاد باشد ، باعث پژمردگی گیاهان عالی و رشد سریع جلبک های میکروسکوپی و کدورت آب می گردد.
• جهت نور:نور مصنوعی باید از سطح فوقانی مخزن بتابد تا هر برگی بتواند از آن استفاده کند. چون بعضی شیشه ها اشعه ماورای بنفش را جذب می کنند، باید لامپ ها را از بالا در زیر پوش و در فاصله چند سانتیمتری از سطح آب قرار دهید.
• مدت تابش نور :محاسبه دقیق اینکه با استفاده از لامپ های فلورسنت چه مدتی باید لامپ ها روشن باشد امکان پذیر نیست اما آن چه مسلم است بایستی حداقل چند ساعت و مخصوصا بعد از غروب آفتاب لامپ ها را روشن کر ،. بر اساس تجربه، ایده آل ترین مدت تابش نور در آکواریوم بین ۸-۱۲ ساعت در روز است .