بیماری زونا ، یک عفونت ویروسی است که باعث به وجود آمدن ضایعات پوستی و زخمهای دردناکی در فرد میشود و در صورتی که به موقع درمان نشود میتواند برای فرد مشکلات و عوارضی جدی را در پی داشته باشد.
عامل بروز بیماری «زونا (Shingles)» ویروسی به نام «واریسلا زوستر (Varicella Zoster)» است. واریسلا زوستر همان ویروس عامل بیماری آبله مرغان است. این ویروس سالها پس از بروز آبله مرغان در دستگاه عصبی فرد میماند و دوباره به صورت بیماری زونا بروز پیدا میکند.
بیماری زونا یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد جوشهای دردناک روی پوست میشود. هرچند علائم بیماری زونا ممکن است در هر کجای بدن ظاهر شود، اغلب بهشکل تک نواری از تاول روی نیمتنه ظاهر میشود. بیماری زنا هرچند زندگی بیمار را تهدید نمیکند، ممکن است بسیار دردناک باشد.
این نوع از ویروس با تحریک و خارش پوستی و درد و سوزش همراه است. زونا, معمولا بهشکل خطوطی شبیه تاول در یک سمت از بدن معمولا در نواحی نیمتنه، گردن یا صورت دیده میشود. در بیشتر موارد، زونا پس از ۲ تا ۳ هفته از بین میرود. بهندرت پیش میآید، فردی که قبلا به زونا مبتلا شده است، دو مرتبه دچار این بیماری شود. بیماری زونا معمولا رایج است. براساس مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها، برای نمونه در ایالت متحده آمریکا، تقریبا از هر ۳ نفر در مقطعی از زندگیشان به زونا مبتلا میشوند.
بیشتر موارد ابتلا به زونا, طی دو تا سه هفته بهبود پیدا میکنند. در همین حال، به ندرت یک نفر دو بار به این بیماری عفونی مبتلا میشود. اما گزارشها در کشوری مانند آمریکا که آمارهای دقیقی از بیماریها موجود است، نشان میدهد تقریبا از هر ۳ نفر، ۱ نفر در طول زندگی خود به زونا مبتلا میشود.
علایم زونا چیست؟
اولین علایم زونا, معمولا درد و سوزش است. این درد معمولا در یک طرف بدن بروز پیدا میکند. این عفونت ابتدا از لکههای کوچکی روی پوست شروع میشود و به مرور به ضایعات پوستی و تاولهای دردناکی تبدیل میشود. مشخصهی ضایعات پوستی زونا موارد زیر هستند:
- بخشهای قرمز رنگ روی پوست فرد
- تاول به همراه ضایعات پوستی پر از مایع که به راحتی میترکند
- ضایعات پوستی روی ستون فقرات و سینه و شکم
- ضایعه پوستی روی صورت و گوشها
- خارش
زونا, به ویژه در افراد مسن شایع است. نیمی از افرادی که به زونا, مبتلا میشوند ۶۰ سال یا بیشتر دارند. خطر بروز عفونت زونا در افراد مسن با توجه به اینکه دستگاه ایمنی ضعیفتری دارند، بیشتر است. علاوه بر این، سالمندانی که عفونت زونا در آنها بروز پیدا میکند، به احتمال زیاد عوارض بیشتری را نسبت به سایر افراد خواهند داشت.
از جمله ضایعات پوستی بیشتر و عفونتهای میکروبی که بر اثر تاولهای باز به وجود میآیند. این دست افراد، همچنین مستعد ابتلا به ذاتالریه یا سینهپهلو و التهاب مغزی نیز هستند. بنابراین مراجعه به موقع به پزشک برای این دست بیماران اهمیت ویژهای دارد.
درمانی قطعی برای زونا وجود ندارد، اما برخی داروها به کاهش علائم و کوتاه شدن مدت بیماری و عفونت کمک میکنند. داروهای متنوعی در این زمینه وجود دارد:
نوع | هدف | بسامد مصرف | روش |
داروهای ضدویروس مانند آسیکلوویر، فامسیکلوویر و والاسیکلوویر | برای کاهش درد و افزایش سرعت بهبود | ۲ تا ۵ بار در روز مطابق تجویز پزشک | خوردنی |
داروهای ضدالتهاب مانند ایبوپروفن | برای کاهش درد و التهاب | هر ۶ تا ۸ ساعت | خوردنی |
داروهای مسکن و ضددرد | برای تسکین درد | مطابق نسخه یک تا ۲ بار در روز | خوردنی |
داروهای ضدانعقاد یا ضدافسردگی تریسایکلیک | برای کاهش درد طولانی | ۱ یا ۲ بار در روز | خوردنی |
آنتیهیستامینها مانند دیفنهیدرامین (بنادریل) | برای درمان خارش | هر ۸ ساعت یک بار | خوردنی |
کرمها،ژلها و چسبهای بیحسکننده موضعی مانند لیدوکائین | برای کاهش درد | به اندازه نیاز استفاده شود | موضعی |
کپسایسین (زوستریکس) | برای کاهش خطر درد اعصاب موسوم به نورالژی پس از هرپس که بعد از زونا ایجاد میشود. | به اندازه نیاز استفاده شود | موضعی |