طرح حذف چهار صفر پول ملی با عنوان اصلاح نظام پولی کشور در قالب حذف چهار صفر از واحد پولی کنونی و تعریف واحد پولی جدید و بازنگری در اقطاع اسکناس و مسکوک از سوی بانک مرکزی مطرح شده است.
حذف چهار صفر از پول ملی است. موضوعی که به نظر میرسد با حساب های بانکی عموم سر و کار دارد و هر روز محاسبات مردم را نشانه میگیرد.
حسن روحانی رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت امروز چهارشنبه (۱۷ اردیبهشت) از وزارت امور اقتصادی و دارایی و شورای عالی بورس درخواست کرد که با زبانی ساده و روان مسائل بورس را بیان کنند. رئیس جمهور همچنین حذف چهار صفر از پول ملی را کنترل نقدینگی و تسهیل در محاسبات عنوان کرد.
سهراب دلانگیزان، رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه رازی کرمانشاه با ارزیابی طرح حذف چهار صفر از پول ملی میگوید: حذف چهار صفر از پول ملی بیشتر یک تصمیم خنثی است تا یک تصمیم استراتژیک و عمدتا اثر حسابداری به جای میگذارد. با اجرای این تصمیم بانک مرکزی از این به بعد در مواقع نوشتن ارقام چهار صفر کمتر میگذاریم و تنها اثر روانی میتوان داشته باشد و اثری بر اقتصاد ندارد.
وی ادامه میدهد: در حال حاضر اکثر خریدها با کارت اعتباری بوده و عملا مردم اسکناس جابجا نمیکنند که حتی اثر روانی حذف چهار صفر از پول را نیز ببینند. حذف کردن چهار صفر باعث میشود که موتور تولیدکننده صفری که صفر کنار اسکناسها چاپ میکرد فقط نادیده گرفته شود و اقدام خاصی نیست.
دلانگیزان میافزاید: در گذشته سیستم غلط هر سال یک صفر به اسکناسها اضافه میکرد و قیمتها را ۱۰ برابر میکرد، سیستم نقدینگی است که این کار را میکند. حال به جای اینکه مساله را حل کنند، صورت مساله را حذف میکنند؛ یعنی آن صفری که خودشان با این سیستم ایجاد کردهاند را حذف میکنند و این تنها اعتبار و اعتماد به سیستم را از بین میبرد.
این کارشناس اضافه میکند: به جای حل مساله، موتور تولیدکننده صفر کنار اسکناس را خاموش میکنند. نظام مالی، نظام بودجهبندی و نظام بانکداری این اقدام غلط را انجام دادهاند و اشکالات آنها باعث شد که ما همچنان صفر تولید کنیم. سیستم باید اصلاح شود و اقدام حذف چهار صفر از پول ملی تنها پاک کردن صورت مساله بوده که اشکالات آنها نادیده گرفته شود.
وی در پایان تاکید میکند: عمده مزیت حذف چهار صفر برای حسابداری و تسهیل آن بوده و اثری بر تورم ندارد. نرخها همانطور که قبلا محاسبه میشد پس از این هم با یک تبدیل به همان صورت محاسبه میشود. اثر تورمی ندارد زیرا هیچ شرکتی بر اساس چارچوبهای روانی تصمیم نمیگیرد بلکه به همان اندازه که هزینههای تولید بالا میرود اقدام به افزایش قیمت میکند، حال چه با چهار صفر چه با شش صفر.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (دوشنبه ۱۵ اردیبهشت) و پس از تصویب کلیات لایحه اصلاح نظام پولی و بانکی، ماده واحده و جزئیات این لایحه را نیز به تصویب رساندند.
برخی منابع بهاشتباه از تصویب کلیات لایحه اصلاح نظام پولی و بانکی خبر دادهاند درحالی که کلیات این طرح قبلاً تصویب شده بود و امروز ماده واحده و جزئیات این لایحه در مجلس به تصویب رسید.
بعد از تأیید این طرح در شورای نگهبان، بانک مرکزی سه ماه وقت دارد تا آییننامه اجرایی اصلاح واحد پول ملی را به دولت ارائه دهد و اقدامات اجرایی را آغاز کند.
همتی رئیسکل بانک مرکزی در زمان تصویب این طرح در مجلس در خصوص زمان مورد نیاز برای ایجاد این تحول، گفت: از ۲ تا ۵ سال بسته به شرایط آمادهسازی آن طول میکشد و تلاش ما این است که در اسرع وقت صورت گیرد و کارهای کارشناسی و سرعت، لطمهای به اجرای مطلوب آن نزند.
گفتنی است، با حذف چهار صفر از پول ملی، «ریال» به «تومان» تغییر میکند و بر اساس لایحه اصلاح ماده یک قانون پولی و بانکی کشور هر تومان معادل ۱۰٫۰۰۰ریال واَضعاف آن «قران» خواهد بود و هر تومان معادل ۱۰۰ قران میشود.
رئیسکل بانک مرکزی در همین خصوص گفت: تومان و قران همزمان با پول فعلی در کل کشور جاری شده و تدریجاً جایگزین اسکناسها و مسکوکات فعلی میشوند.