انارک یکی از شهرهای اصفهان است که در۷۵ کیلومتری شمال شرقی نائین اصفهان قرار گرفته است و به معنی انار کوچک است و شاید به علت باغهای اناری که در اطراف این شهر قرار گرفته است این نام را روی شهر گذاشتهاند. البته باید بدانید که در گذشته نام شهر انارک نارسینه بوده که به مرور زمان نام آن نیز تغییر کرده است.
اولین شخصی که سنگ این آبادی را بنا نهاد، محمد پهلوان در زمان شاه عباس اول بود. انارکیها دارای لهجه شیرینی هستند که با غلظت در میان کلمات، مشابه با لهجه مردم نائین، اردستان و زرتشتیها است.
از انارک و ساخت و سازهای آن اسنادی مربوط به اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار وجود دارد که طی آن امیرکبیر خطاب به بزرگان و ریشسفیدان انارک نامه نوشته و به مردم درباره ساخت قلعه، حصار و وقایع غم انگیز شهر هشدار داده است.
در گذشته شهر انارک که با دیواری بلند و دو دروازه محکم که فقط از آنها، یک دروازه با آثاری ناچیز باقیمانده، حفاظت میشده است. بازمانده سه قلعه قدیمی را خواهید دید که یکی از آنها روی کوه اصلی قرار دارد و به علت وجود چشمه آبی که آنجاست، زندگی مردم در اطراف آن شکل گرفته است. این قلعه با تلاش محلیها چند سال پیش مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. آنچه که به نظر میرسد این است که شهر مورد هجوم راهزنان و اشرار قرار گرفته و با همهی مقاومتها در نهایت تسخیر شده است.
در شهر باستانی انارک در اصفهان جاذبه های تاریخی بسیار وجود دارد که برخی از آن ها عبارتند از برج و بارو ها و دوازه هایی که در حال حاضر از آن ها بقایایی ناچیز بیش باقی نمانده است. علاوه بر این ها کوچه و پس کوچه هایی در این شهر قرا ردارد که شامل کاروانسرا، مسجد جامع، حمام، حسینیه و خانه های مسکونی نیز وجود دراد. کالبد قدیمی انارک، شامل هفت محله است که بر اساس وضعیت طبقاتی، موقعیت مکانی و کاربری محلات نامگذاری شده اند و شامل محلات بیابانک، بیک علی، حصار، عرب ها، سراب، قافله گاه و جوباره میگردد.
بادگیرهایی در این شهر تاریخی وجود دارد که فضاهای داخلی و خارجی بناها را تزئین کرده اند. مسجد قدیمی ای در شهر انارک در اصفهان وجود دارد به نام حاج محمدرضا که در گذشته می گفتند قدمت این محراب به سال ۱۱۸۱ هجری قمری یعنی چیزی حدود ۵۵۶ سال پیش باز می گردد. با توجه به مرمت ناآگاهانه ای که در این مسجد سال ۱۳۶۶ صورت گرفته تاریخ محراب آن از بین رفت، کنار مسجد حاج محمدرضا یک حمام عمومی هم وجود دارد که موزه میراث فرهنگی شده است. کمی بالاتر با گذر از بخش طبقاتی شهر میتوان حسینیه قدیمی انارک را هم دید. با وجود چنین آثاری، اما بیشتر گردشگران ترجیح میدهند راه قلعه را پیش بگیرند تا یک لَنداسکیپ از تبعیدگاه سرخ با بادگیرهای برافراشته داشته باشند.