کوه خضر نبی (ع) از جمله مکانهای زیارتی و سیاحتی استان قم است که طبق اسناد تاریخی و اظهارات باستانشناسان قدمتی بالغ بر ۳ هزار سال دارد و هر ساله میزبان گردشگران و بازدیدکنندگان بسیاری از سراسر ایران است.
ارتفاع کوه خضر نبی ۳۰۰ متر است. مسئولان برای سهولت در رفت و آمد زائران و بازدیدکنندگان مسیر دسترسی به قله را به نحوی طراحی کردهاند که تردد برای تمامی سنین ممکن شده است.
در مسیر قسمتهایی پله دارد و بخشهایی برای استراحت افرادی که به سمت بالا یا پایین در حرکت هستند، در نظر گرفته شده است. در قله امکاناتی از جمله آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی، مکانی برای استراحت و همچین مغازه کوچک وجود دارد تا زائران و بازدیدکنندگان بعد از رسیدن به قله بتوانند از آنها استفاده کنند. مسجد منسوب به غار عبادت حضرت خضر همچنان فضای کوچکی دارد که تنها زائران میتوانند برای زیارت و یا بازدید به آنجا وارد شوند. مسجد به فرم چهارطاقی است و محراب کوچک آن در گذشته محل عبادت زاهدان و عارفان بسیاری بوده است.
مستندات تاریخی و مذهبی درباره کوه خضر نبی
به عنوان نمونه حضرت امام صادق (ع) ایشان را از پیامبران الهی برشمرده و از معجزات وی به سبزی و خرمی زمینهای خشک و بی آب و علف، پس از حضور و نشستن ایشان در آن مکانها اشاره کردهاند. به همین دلیل است که نام آن بزرگوار به خضر یعنی سبز و خرم، شهرت یافته است. نام اصلی حضرت خضر (ع) «تالیا بن ملکان بن عامر بن ارفخشید بن سام بن نوح (ع)» بیان شده است. در سخن دیگری از امام صادق (ع)، خضر (ع) عالم الهی معرفی شدهاند که حضرت موسی (ع) به زیارت ایشان شتافت و در آیات قرآن کریم نیز بدون اینکه نامی از این پیامآور الهی ذکر شود، از وی با عباراتی زیبا و ستودنی، مدح و تمجید به عمل آمده و به همراهی حضرت خضر نبی با حضرت موسی (ع) نیز اشاراتی صورت گرفته است.
عمر طولانی و عدم فوت حضرت خضر نبی (ع) تا دمیده شدن در صور، از مهمترین ویژگیهای ایشان است که در برخی از احادیث ائمهی اطهار، نقل قولها و صحبتهای عالمان دینی و مذهبی مشاهده میشود. همچنین، طبق مندرجات برجایمانده در کتابهای حدیث، به نظر میرسد که وی در مراسم عید غدیر خم که در این سرزمین رخ داد، در مجالس سوگواری حضرت پیامبر اکرم (ص) و در هنگام شهادت امیرالمومنان حضرت علی (ع) حضور یافته است. امام رضا (ع) نیز در باب ایشان میفرمایند:
حضرت خضر (ع) از آب حیات نوشیده و زنده است و تا زمانیکه در صور دمیده شود، از دنیا نخواهد رفت. او نزد ما میآید و به ما سلام و درود میفرستد. به گونهای که تنها صدایش را شنیده و چهرهاش را نمیبینیم. همچنین این پیامبر الهی در مراسم حج حضور داشته و تمامی مناسک آن را انجام میدهد. در روز عرفه نیز در سرزمین عرفات ایستاده و برای برآورده شدن دعای مومنان آمین میگوید.
در حدیث معتبر دیگری از حضرت علی (ع)، احداث مسجدی در جوار کوه خضر نبی عنوان شده است که مکانی برای یاران خاصهی حضرت مهدی (عج) است. در کتاب انوارالمشعشعین، جلد یک، صفحهی ۴۵۴، فصل دهم، نور سوم، میتوان توضیح کاملی را در مورد این حدیث، دریافت کرد.